Çanakkale Eski Merkez Hastanesi Kale-i Sultaniye Hastahane-i Askeriyye

Tesadüfen bu eski hastane binasının yanından geçerken harabeleri farkettik ve hayran kaldık! Yapımı 19. y.y. sonlarına denk geliyor; nispeten genç bir tarihi eser ve Çanakkale için harika bir değer. Ancak tamamen kendi haline terk edilmiş olması üzücü... İleride restore edilirse gerçekten görkemli bir yapı olarak Çanakkale'yi süsleyecektir.

Harap halde ama mutlaka restore edilmeli çok önemli bir değer

Eskiden güzel olduğu uzaktan bile anlaşılıyor. 1880 civarlarında inşaata başlanmış, 1960larda ise terk edilmiş. Terk edildiğinde her yerin iyi durumda olduğu söylenmiş ama 50 yıl içerisinde harabeye dönmüş. Restore edilseydi çok güzel bir yer olacağı belli. Çok ilgisiz kalmış. Şu anda hemen yanındaki jandarma koruması altındaymış.

Çanakkale ye kazandırılması gereken tarihi bir yapı.Günümüze ulaşan tarihi bilgiler göre; "Çanakkale’de asker hastanelerinin kuruluşu ile ilgili ilk bilgiler 1287/ 1871 tarihli   Cezayir-i Bahr-i Sefid vilayeti salnamesinde kayıtlıdır. Cevat Paşa Mahallesi Havan Tabya 1. sokaktaki Askeri Hastane binası 1890’lı yıllardan günümüze yarı harabe halde gelmesine rağmen halen tarihe tanıklık ediyor. O yıllarda “Liman Bayırı Mevkii” olarak bilenen bu yer orada yer alan hastanenin varlığı sebebiyle zamanla “Hastane Bayırı Mevkii” adını alıyor. 1911 Trablus savaşı sırasında bir az daha kuvvetlendirilmiş, 1912–1913 Balkan Savaşında bir değişiklik olmamış,1914 I. Dünya Savaşı ve özellikle Çanakkale Savaşı sırasında Merkez Hastanesi adı altında seyyar ordu savaş birimleriyle birlikte “Ağır Yaralılar Hastanesi” olarak 1916’ya kadar hizmet etmiştir. Hastane 1915 yılında, işaretlerinin tamam olmasına, İngiliz haritalarında tamam olmasına rağmen aynı gün iki defa bombalanmıştır. Bomba etkisiyle oluşmuş çukur ve tahribatlar yapılan incelemede açıkça görülmektedir. 1338‘de ise İngilizlerin yerleşmiş olduğu Çanakkale Hastanesi’nde yangın çıkmış, yemekhane, ameliyathane ve telsiz telefonhanesinin zarar gördüğü, B. Osmanlı Arşivi’ndeki Kala-i Sultaniye Mutasarraflığı’ndan yapılan beyandan anlaşılmaktadır. Bina duvarlarında yangın izleri ve yanık ahşap kalıntıları bulunmaktadır. 1918 Mondros Ateşkes Antlaşması ile bölgeyi işgal eden İtilaf devletleri tarafından askerlikten tecrit edilen Çanakkale’de hastane kapatılmıştır. Lozan Antlaşması gereğince Askeri Bölge sayılmayan Çanakkale’de kolluk kuvvetleri olan Jandarma birliklerinin ihtiyacı için ‘Çanakkale Jandarma Hastanesi’ adı ile 100 yataklı bir sağlık tesisi açılmıştır.

Muhtesem bir tarihi yapı fakat okadar kötü durumdaki çok üzücü.

Geçen sene yakılan ağaçların yerine yenilerinin dikilmesi ve ranta açılmaması gerekli. Restore edilip kültür merkezi ve müze yapılması, yeşil alanların korunması gerekli.

Üç dört sene öncesine kadar çok güzel bakımı yapılan bir yerdi.Ne olduysa bakım yapilmaktan vazgeçildi.Pislik gözükmesin diye de metal levhalarla yol tarafı kapatılmıştı. Dün çıkan (19.08.2018) bir yangınla çam ağaçları ve yanındaki bir apartmanın çatısı hasar gördü.

Ağustos 2017 de ailecek burayı ziyaret ettik.
Buram buram tarih kokan bir yer, fakat kaderine terk edilmiş durumda.
İçimiz buruk ayrıldık buradan.
En kısa zamanda, restore edilip Ülkemizin turizmine kazandırılması ve hak ettiği değeri bulması dileğiyle.
Kesinlikle gidip görmenizi öneririm.

Her noktasını adım gibi bilirim. Çocukluğumuz burada geçti resmen. Altından girer üstünden çıkardık. Fakat resmi olarak ne hastanesidir, kaç yılında kimler yaptırmıştır kimseden öğrenemedik. Harabeler der geçilirdi.
Çocuklara futbol, aşıklara buluşma, fotoğrafçılara konu ve ön tarafındaki çamlık ile piknikçilere bahçeydi. Öte yandan bizde Alman Hastanesi diye bilirdik. Ama Google İngiliz Hastanesi olarak göstermiş.
Sütunlu Girişin tavanında kullanılan tuğlaların üzerinde, yunanca harflerin olduğu rahatlıkla görülür. Ayrıca yerin altında bir kat daha olduğu söylenirdi. Batı cephesi (Hava Lojmanları'na bakan cephe) en yıkık bölümüdür. Kuzey tarafında içinde kurnaları ile Türk hamamı tarzında iki bölmeli bir hamam vardır.
90'lı yıllarda sorumluluğu Deniz Kuvvetlerindeydi. Sonrasında Jandarma'ya devredilmiştir.

Heybetli, asırlık çam ağaçları arasında, tarih kokan bir yapı. Kaderine terk edilmiş. Umarım birileri el atar ve güzel bir restorasyon ile ziyaretçilere açılır.