Kanuni Sultan Süleyman döneminde Erzurum'da inşa edilen başka bir etkileyici yapı da ismini verdiği cadde üzerinde yer alan etkileyici Ayaz Paşa Camii. 1558 ile 1560 yılları arasında Ayaz Paşa tarafından inşa ettirilen ve klasik Osmanlı mimari tarzını yansıtan cami, günümüze kadar sağlam kalmış çarpıcı mimarisiyle dikkat çekiyor. Erzurum’da inşa edilmiş ilk Osmanlı dönemi camilerinden biri olmasıyla özel bir tarihi öneme sahip olan Ayaz Paşa Camii'nin sade iç dekorasyonlarla süsü iç bölümlerini gezebilir ve kare planlı olarak tasarlanmış caminin huzurlu atmosferinde mola verebilirsiniz.
Ahşap ve taş işçiliğinin gözalıcı örneğini gördüğünüz mahalle arası mescidi mantığında inşaa edilmiş hoş bir camii. İbadet ederken yine modern bina camiilerden 40 kat daha lezzet aldığım mekan.
Ayaz Paşa Camii, Kanuni Sultan Süleyman döneminde 1558-1560 yıllarında Erzurum'da valilik yapmış olan Ayaz Paşa tarafından Erzurum ili merkezinde yaptırılmış, Osmanlı mimarisi özelliklerine sahip tarihi bir camidir.
Ayaz Paşa Camiinin ahşap sütunlar üzerine oturan son cemaat yeri düz tavanla örtülmüş ve burası sonraki dönemlerde kapalı hale getirilmiştir. Kesme taşla yapılan giriş, sivri kemerlidir. Caminin ahşap kapı kanatları ve kilit düzeneği bozulmadan günümüze ulaşmıştır. Dört ahşap destekli, düz tavanlı, dıştan toprak dam örtülü olan camiin köşelerinde kesme taş, duvarlarda moloz taş kullanılmıştır. Caminin üstü çatı yapılmış ve sac ile korumaya alınmıştır.
Caminin taş mihrabı iki silme ile çerçevelenmiş, yanlarda ince sütuncelerle sınırlanmıştır. Cami girişine göre sol tarafta bulunan minare taş malzeme ile inşa edilmiş kare kaideli ve tuğladan yapılmış silindirik gövdelidir. Mukarnaslı şerefe altı ve kanber taşı ile yapılmış şerefe korkulukları dikkati çekmektedir. Caminin güneyinde ve batısında hazire bulunmaktadır.
Üzerinde kitabe yer almadığı için Erzurum Salnamelerinde geçen kayıtlara göre tarihlendirilmektedir. Erzurum’da 1558-1560 M. Yılları arasında valilik yapmış olan Ayaz Paşa, cami, hamam ve çeşmeden oluşan bir külliye yaptırmış ve bunlar için çeşitli vakıf gelirleri oluşturmuştur. Erzurum’un Osmanlı Dönemine ait en erken tarihli camisidir.
Ayaz Paşa Camii kare planlı kare planlı ve dört ahşap destekli camiler grubundadır. Camide güney cephede altta ve üstte ikişer, kuzey cephede iki, doğu ve batı cephede ise alt kısımda birer, üstte ise ikişer pencereye yer verilmiştir. Caminin içerisinde girişin üzerinde yer alan bir mahfil bulunmaktadır. İç mekanda tavanı taşıyan ahşap sütunların ortasında yer alan bölüm konsollarla yükseltilerek ikinci bir kademe oluşturulmuş. Bu bölümün etek kısmında dört tarafı dolaşan Kuran Ayetlerinden oluşan yazı kuşağı yer alır. Mukarnas kavsaralı taş mihrap iki silme ile çerçevelenmiş. Yanlarda ise sütuncelere yer verilmiştir.
Mihrabın batısında yer alan ahşap minber sade bir şekilde verilmiştir.
Kuzey cephede ahşap sütunlar üzerine oturan üç gözlü son cemaat yeri bulunmaktadır. Düz tavanla örtülmüş olan son cemaat yeri sonraki dönemlerde kapalı hale getirilmiştir.
Giriş kesme taş malzeme ile yapılmış olup sivri kemerli kavsaraya sahiptir. Kapı alınlığında geometrik ve bitkisel bezemeli mermer bir pano yerleştirilmiştir. Caminin ahşap kapı kanatları orijinal olmakla beraber geçmişte kullanılan kapı kolları da günümüze ulaşmıştır. Caminin kuzeydoğu köşesinde yer alan minare taş malzeme ile yapılmış olup kare kaideli ve silindirik gövdelidir. Camide kanber taşı ile yapılan korkular ve mukarnaslı şerefe altı bulunmaktadır. Gövdenin üst kesiminde kuzey cepheye yerleştirilen baçiniler ise Erzurum’da kullanılan tek örnek olma özelliğine sahiptir. Caminin orijinal çeşmesi 1194 H.-1780 M. Yılında Erzurum valilerinden İbrahim Hıfzı tarafından yenilenmiş ve çeşme daha sonra yıkılmıştır. Günümüzde ise ön cephede bulunan kemerli tek lüleli çeşme Belediye tarafından yaptırılmıştır. Caminin batısında ve güneyinde hazire bulunmaktadır. Caminin belirli yerlerinde taş kullanılmış olup diğer kısımlarda kesme taş kullanılmıştır.
Değerlendirme Yapın