"Normal çeşmelerden kat kat büyük Osmanlı'dan günümüze gelen bir sebil"
"Güzel bir şekilde yapmılmış"
"Edirne’nin tarihi dokusunu ve kültürel mirasını yansıtan unsurlardan biri olan Hacı Adil Bey Çeşmesi, Karaağaç girişinde zamana meydan okuyan bir duruşla ziyaretçilerini karşılıyor. Bu çeşme yalnızca bir su kaynağı değil; aynı zamanda geçmişle bugün arasında bir köprü, Osmanlı’nın kamusal alanlara verdiği önemin ve hayırseverlik anlayışının somut bir temsilidir. Mimari açıdan sade fakat zarif bir yapıya sahip olan çeşme, adını taşıdığı Hacı Adil Bey’in hayırseverliğini ve toplumsal sorumluluk bilincini yansıtmaktadır. Taş işçiliği, yazıtları ve çevresiyle uyumlu tasarımı, onu sadece bir su yapısı olmaktan çıkararak adeta bir açık hava anıtı haline getiriyor. Üzerindeki kitabeler Osmanlı hat sanatının zarif örneklerini taşırken, aynı zamanda döneminin dil, tarih ve estetik anlayışına da ışık tutuyor. Konumu itibariyle, Karaağaç gibi hem coğrafi hem de tarihsel olarak önemli bir bölgenin girişinde bulunması, bu çeşmeye simgesel bir değer de kazandırıyor. Yoldan geçenlerin dinlenip serinleyebileceği bir durak olduğu kadar, kente girerken karşılaşılan ilk tarihî izlerden biri olması açısından da anlamlıdır. Bu çeşme aynı zamanda Edirne’nin su kültürüyle ilgili geçmişini de gözler önüne seriyor. Osmanlı döneminde su medeniyetin bir parçası olarak görülmüş; çeşmeler, sebiller ve sarnıçlar yalnızca bir ihtiyacı karşılamaktan çok daha fazlası olmuşlardır. Hacı Adil Bey’in bu çeşmeyi inşa ettirmesi de, bireysel hayırseverlikten kamusal hizmete uzanan o kadim anlayışın bir yansımasıdır. Günümüzde, bu tür yapıların korunması ve gelecek nesillere aktarılması büyük önem taşımaktadır. Hacı Adil Bey Çeşmesi de restore edilip yaşatılarak hem mimari mirasımıza sahip çıkılmakta hem de Edirne’nin tarihî kimliği vurgulanmaktadır. Özellikle yerel halkın ve ziyaretçilerin çeşmeye gösterdiği ilgi, bu mirasın canlı tutulmasında kritik bir rol oynamaktadır. Sonuç olarak, Hacı Adil Bey Çeşmesi, Edirne’nin Karaağaç semtine hem tarihi hem estetik anlamda değer katan, sessiz ama etkileyici bir tanıktır. Su gibi hayat veren, tarih gibi derin anlamlar taşıyan bu yapının önünden geçen herkes, belki bir an durup geçmişe selam vermeli; çünkü bu çeşme sadece bir yapı değil, bir hafıza noktasıdır."
"Edirne’nin Karaağaç semtine giden yolun hemen başında, göze çarpan ama bağırmayan, kendini göstermeye çalışmayan ama dikkatle bakan gözlerden de kaçmayan bir yapı durur: Hacı Adil Bey Çeşmesi. Bir zamanlar susuzun duasına karşılık, yorgunun ferahına sebep olmuş bu taş yapı, şimdi sessizliğin içinden konuşur gibidir. Belki yanından her gün geçeriz, belki sadece birkaç saniyeliğine gözümüz ilişir. Oysa bu çeşme, taşına kazınmış her çizgide bir hikâye saklar. Ne bir saray kadar gösterişlidir, ne de dev bir yapı kadar heybetli. Ama taşıdığı anlam, zamanla yarışır. Çünkü bu çeşme, bir insanın “benden sonra da bir damla su ulaşıversin insanlara” diyerek, geleceğe bıraktığı bir iyilik mektubudur. Hacı Adil Bey’in kim olduğunu tam olarak bilmeyebiliriz belki. Ama ismi, yüzyıllar ötesinden bugüne bir iyilik niyeti olarak ulaşmıştır. Onun inşa ettirdiği bu çeşme, Osmanlı’nın suya verdiği kutsal anlamı, kamusal alanlara duyduğu saygıyı ve hayırseverliğe biçtiği değeri yansıtır. Bugün çeşmenin yanından geçen biri, belki elini yüzünü yıkamaz artık orada. Belki su akmıyordur. Ama yine de o taşlara dokunan her bakış, bir zamanlar oradan akan suyun serinliğini hisseder. Çünkü her tarihi yapı gibi, Hacı Adil Bey Çeşmesi de yalnızca bir yapı değil; bir hafıza, bir niyet, bir insanın geride bıraktığı “ben vardım” sesidir. Ve ne gariptir ki, zaman her şeyi değiştirirken bazı şeylere dokunamaz. O çeşmenin duvarlarında hâlâ vakur bir duruş vardır. Sanki yüzyıllardır orada durmuş, her geçen nesle sessizce bir şeyler anlatmaya çalışır: “Bazen bir damla su bile yeter, kalıcı olmak için.”"
"Köprü ile tarihi gümrük karakolunın kenarında bulunan tarihi çeşmedir."
"Köprüyü geçtikten sonra Karaağaç yolunun hemen başında bulunuyor bu tarihi çeşme. Biraz bakımsız, muslukları yok. Su aksaydı daha güzel olurdu, burada hayat bulurdu. Kendi halinde terkedilmiş bir görüntüsü var ama yine de tarihi heyetiyle görülmeye değer."
"Edirne Meriç Köprüsü’nün bitiminde, Karaağaç yolunun başında bulunan bu çeşmeyi Edirne Valisi Hacı Adil Bey 1904 yılında yaptırmıştır. Barok üsluptaki çeşmenin projesini Edirne Evkaf Müdürü Sadrettin Bey ile Dr.Rıfat Osman çizmiştir."
"Edirne ili merkezinde, Meriç köprüsü bitiminde Karaağaç yolu başlangıcında bulunmaktadır. Çeşmeyi dönemin Edirne Valisi Hacı Adil Bey tarafından 1904 yılında yaptırılmış."
"Edirnede tunca ve meric koprusunu gecince karsina bu guzel cesme cikiyor. Bu cesme serixi tamamliyor. fotograf cekmeyi tesvik ediyor. Ilerisindeki sehit hasan riza heykeli ile seri karaagaca dogru devam ediyor. Bu cesmeyi 1904 yilinda donemin valisi tarafindan yaptirilmis ve isminide oradan aliyor. Bu tur cesmeler hep istanbulda ve karzpostallarda degil, buradada var dedittiriyor"
"edirnenin her yerine 5 yıldız konulabilir bu kadar net ama yinede biraz daha fazla özen gösterilmeli ve tanıtımının biraz daha iyi yapılması gerektiğini düşünüyorum"