Nusret Mayın Gemisi

Çanakkale deniz muharebesinde üstlendiği görev ile savaşın kaderini etkileyen Nusret Mayın gemisinin Çanakkale deniz müzesinde demirli olan "röprodüksiyonunu" gezdik.

İçerisinde deniz savaşını anlatan animasyon filmini izleyeceğiniz bir oda ve gemiye ilişkin bilgileri aktacak rehber askerin sizi karşıladığı gemide, alt katta kamaraların, yaşam alanlarını ve zamanının canlandırmalarını görebilirsiniz.

Elbette etkileyici. Ama daha turun başında bu geminin orjinali olmadığını, asıl geminin 1955 yılında hizmetten çekildikten sonra, 1962 yılında özel bir şirkete satıldığını, kargo gemisi olarak hizmet verirken 1989 yılında Mersinde battığını öğrenmiş olmam büsbütün moralimi bozdu ve ilgimi azalttı.

Bu gemi nispeten modern teknoloji ve motor sistemine sahip ve hareket eder durumda. Zaman zaman da Türkiye'nin çeşitli limanlarında ziyarete açılıyormuş.

Temsili de olsa yenisinin yapılmış olmasını, hatırasının yaşatılmasını takdir ediyorum tabi de 1962 de böylesine önemli bir tarihin, kahraman geminin satılmış ve kargo gemisi yapılmasını hazım etmekte bir hayli zorlanıyorum. Allahdan 1999 yılında bir grup gönüllü gemiyi çıkartmış, Tarsus Belediyesi de satın alıp, karada yeniden inşa edip, müze gemi olarak 2008 yılında ziyarete açmış. İlk fırsatta oraya gitmek için notumu aldım.

Çanakkale Deniz Müzesi'ne giriş ücretli, müzekart geçmiyor. Gemi, denizaltı, kale ve daha pek çok şey müzenin içinde olduğundan, bunların ayrıca bir ücreti yok.

Müze mutlaka görülmeli. Buraya gelmişken gemi de gezilir. Çok da zaman almıyor zaten.

Bu müze bana tek bir şeyi öğretti. Denizaltı subayı olmak dünyanın en zor işlerinden. Heryer çok dat ve küçücük.

Müzeye giriş yapar yapmaz karşınızda Dumlupınar denizaltısınına girip sonra Nusret Mayın gemisine geçiyorsunuz. Rehber eşliğinde anlatılan Denizaltının hikayesi çok etkileyiciydi

Deniz müzesine giriş yaptıktan sonra giriyorsunuz. Önce denizaltı sonra Nusret mayın gemisini geziyorsunuz. Orijinal gemi değil, orijinalinin bire bir replikası

Deniz müzesi içerisinde 5-10 dakika içerisinde gezilebilecek büyüklükte. Müze de ayrıca Çimenlik kalesi ve Uluçalireis Denizaltı da mevcut. ( denizaltı 2001 yılından beri İstanbul Rahmi koç müzesinde sergileniyordu 18 Mart 2024 de buraya getirildi.) Yani sadece gemi için girilmiyor komple tüm müze için ücret ödüyorsunuz.

Kahraman Nusret Mayın Gemisi’nin birebir modellemesi Gölcük Tersanesi Komutanlığında 2009-2010 yılları arasında inşa edilmiş, yüzer müze gemi olarak müzedeki yerini almıştır.

NUSRAT MAYIN GEMİSİ TARİHİ

Savaşın kazanılmasında en büyük pay Nusrat Mayın Gemisi’ne aitti. Nusrat’ın döşediği mayınlar, müttefik donanmasına ağır kayıplar verdirdi.

Asıl ismi Nusrat olan ama zamanla Nusret olarak kullanılan gemi, 1911 yılında Almanya'nın Kiel şehrinde kızağa çekildi ve 1913 yılında Osmanlı Donanması'na katıldı.

Nusrat adı geminin subayları tarafından verilmiş ve Allah'ın yardımıyla galibiyete,zafere ulaşmak anlamalarına gelir.

Savaşın seyrini değiştiren Nusrat (Nusret) Mayın Gemisi, Çanakkale’ye 3 Eylül 1914’te geldi. Nusrat, mayın dökme gemisi olarak Almanya’da tasarlandı. En büyük yeteneği, dar alanlarda kolayca manevra yapması ve az su çekme özelliğinden dolayı mayın alanları arasında dolaşabilmesiydi.

Nusrat, tarihi görev için emri, Çanakkale Boğazı Müstahkem Mevkii Komutanı Albay Cevat Çobanlı’dan aldı. 6 Mart günü Cevat Bey, Mayın Grup Komutanı Hafız Nazmi Bey’e savaşın seyrini değiştirecek görevi verdi ve şöyle dedi:

“Oğlum, sana çok önemli bir görev veriyorum. Vatanın selameti bu görevin başarıyla yerine getirilmesine bağlıdır. Yarın akşam, Nusrat'la son 26 mayını şu gördüğün Karanlık Liman’da kıyıya paralel olarak dökeceksin. Düşman hareketinizi seçer, size saldırıya kalkışırsa kıyı toplarımız önceden aldıkları talimata uygun olarak hareket edecek ve sizi himaye ateşiyle koruyacaklar. Kendinizi göstermemeye çaba harcayın. Allah yardımcınız olsun."

Mayınların kıyıya paralel olarak Karanlık Liman’a dökülmesi büyük önem taşıyordu. Düşman gemileri boğaza gruplar halinde giriyordu. Görevini tamamlayan gemi, ikmal için geri dönüyordu. Dönüş yolunda diğer gemilerin yolunu kesmemek için boğazın en geniş yeri olan Karanlık Liman’da manevra yapıyorlardı. Mayınlar tam da bu manevra sahasına yerleştirilecekti.

Nusrat’ın zor görevi

Nusrat, 7 Mart'ı 8 Mart’a bağlayan gece yarısı demir aldı. Gecenin karanlığında bütün ışıklarını kapatıp hedefine doğru yola çıktı. Devriyeye çıkmış düşman gemilerinin projektörleri zaman zaman karşı kıyıya vuruyordu. Nusrat, işte bu ortamda yeni mayın hattının hazırlanacağı noktaya geldi. Büyük bir sessizlik içinde eldeki son eski tip 26 mayını suya bırakmaya başladı. Tüm mayınlar önceden belirlenen rota doğrultusunda yerleştirildi.

Nusrat’ın dönüş yolu da en az gidişi kadar tehlikeliydi. Düşman gemisi tarafından fark edilmekten mucize eseri kurtuldu. Nusrat üzerine düşen tarihi görevi başarıyla yerine getirmişti. Ne var ki bu zor görev kahraman bir komutanın hayatına mal olmuştu.

Nusrat’ın Komutanı Yüzbaşı Tophaneli Hakkı Bey daha iki gün önce kalp krizi geçirmişti. Buna rağmen o zor görevde gemisinin dümenine geçmişti. Görev başarıyla yerine getirilmişti ama Yüzbaşı Tophaneli Hakkı Bey’in kalbi o heyecana dayanamamıştı.

Bouvet, Irresistible ve Ocean’ı batırdı

Mayınlar döşendikten 10 gün sonra, 18 Mart’ta düşman gemileri harekete geçti. İkmal için geri dönen gemilerde peş peşe patlamalar oldu. Bunun sebebi, Nusrat’ın döşediği mayınlardı. Nusrat'ın mayınları; Bouvet, Irresistible ve Ocean’ı Çanakkale Boğazı’nın derinliklerine gömdü. Böylece savaşın seyri bir anda değişmişti.

Çanakkale Savaşı’nın kahramanı Nusrat, 1955 yılına kadar yine Çanakkale’de kaldı. 7 yıl sonra ise özel bir firma tarafından satın alındı. “Kaptan Nusret” adıyla kuru yük gemisi olarak kullanıldı. 1990 yılında Mersin Limanı'nda alabora olan gemi, 1999 yılında tekrar karaya çıkarıldı. Bu kez Tarsus Belediyesi tarafından satın alındı. Tarihi gemi, aslına uygun olarak restore edildi. Gemi, 2003 yılından bu yana Tarsus’taki Nusret Mayın Gemisi ve Çanakkale Zaferi Kültür Parkı’nda sergileniyor.

Deniz müzesinin içinde,gemi ve denizaltı birlikte grup halinde görevli ile geziliyor. Müze çok geniş bir alan genişçe bir zaman ayırılmalı

Tek bilet ile Nusret Mayın Gemisi, denizaltı ,kale vs hepsi geziliyor. Denizaltı için kücük gruplar askerler eşliginde alınıyor.

Nusret mayın gemisi ile TCG ULUÇREİS denizaltısı üst üste bağlı. Tek seferde ikisinide gezebiliyorsunuz. Çanakkaleye gelip de gezmeden gitmek olmaz.

Çanakkale'ye gidince mutlaka uğrayın derim.Muze sınırları içerisinde yer alıyor.Guzel sunum esliginde gemiyi gezdiriyorlar.

Tarihimizi öğrenmek için gezmenizi, gezmeden öncede tarihimizi araştırmanızı kesnlikle tavsiye ederim.