"Diyarbakır Ulu Camii, Türkiye’nin en eski camilerinden biri olup hem mimari hem de tarihi açıdan büyük öneme sahiptir. Caminin yapım tarihi 639 yılına kadar uzanır ve Diyarbakır’ın kalbinde, Sur ilçesinde yer alır. Aynı zamanda Anadolu’daki ilk camilerden biri olma özelliğine sahiptir. Tarihi Ulu Camii, Diyarbakır’ın Müslüman Arapların eline geçmesinden sonra, Roma dönemine ait bir yapının (muhtemelen Martoma Kilisesi) camiye dönüştürülmesiyle ortaya çıkmıştır. Selçuklu Sultanı Melikşah döneminde 1091 yılında restore edilmiş ve genişletilmiştir. Zamanla farklı dönemlerde de onarımlardan geçmiştir; bu da caminin mimarisinde birden fazla kültürün izlerini taşır. Mimari Özellikleri • Avlusu: Ulu Camii, geniş bir avluya sahiptir. Avlunun ortasında şadırvan yer alır. Etrafında medrese odaları ve küçük dükkanlar bulunur. • Mimari Üslup: Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinden izler taşır. Siyah-beyaz taşlarla yapılmış yapılar, Diyarbakır’ın karakteristik bazalt taş mimarisinin önemli bir örneğidir. • Ana Bölüm: Cami iki katlı revaklarla çevrilidir. Mihrap kısmı, taş işlemeciliğiyle dikkat çeker. Minaresi sade ama görkemli bir yapıdadır. Önemi Diyarbakır Ulu Camii, İslam dünyasında “Şam Emeviye Camii’nin Anadolu’daki izdüşümü” olarak kabul edilir. Yüzyıllardır hem ibadet yeri hem de ilim merkezi olarak kullanılmıştır. Bugün hâlâ aktif bir ibadethane olup yerli ve yabancı turistlerin de ilgisini çeker. Bu cami, hem manevi bir merkez hem de mimarlık ve tarih meraklıları için etkileyici bir mekândır."
"Diyarbakır Ulu Camii, tarihi ve manevi dokusuyla insanı derinden etkileyen bir mekân. Anadolu’nun en eski camilerinden biri olarak, taş işçiliği ve mimarisi büyüleyici. Cami avlusunda vakit geçirirken hem huzur hem de tarihle iç içe olmak mümkün. Bölgenin kültürel çeşitliliğini yansıtan yapısı ve şehrin ruhunu hissettiren atmosferi ile gerçekten unutulmaz bir deneyim yaşadım. Ziyaret eden herkese hem ibadet için hem de tarihe tanıklık etmek için burayı görmelerini tavsiye ederim."
"Tarihçe. M.S. 639 yılında Diyarbakır'a egemen olan müslüman Araplar tarafından şehrin merkezindeki en büyük mabedin (Martoma Kilisesi) camiye çevrilmesiyle oluşturulmuştur. Erken İslam döneminin ünlü Şam Emeviye Cami'nin Anadolu'ya yansıması olarak yorumlanan Diyarbakır Ulu Camii, İslam âleminin 5. Harem-i Şerifi olarak kabul edilmektedir. Ulu Cami'nin avlu cephelerinde farklı dönemlere ait mimari bezemeler, kabartma ve yazıtlar büyük bir uyum içerisinde yerleştirilmiştir."
"Gerek tarihiyle gerek atmosferiyle insana farklı bir hava yaşatan camii ve avlusu. Konumu çok güzel. Yakın çevresinde ücretli otoparklar mevcut. Arka kapısından cikilimdiginda edebiyat muzelerine gidebiliyorsunuz"
"Gerek tarihiyle gerek atmosferiyle insana farklı bir hava yaşatan camii ve avlusu. Konumu çok güzel. Yakın çevresinde ücretli otoparklar mevcut. Arka kapısından cikilimdiginda edebiyat muzelerine gidebiliyorsunuz"
"Muazzam bir cami içeriye girerken huzuru hissettiğin bir ibadet evi Mimari yapısı yatay olması şaşırttı Burada cuma namazına denk getirmeyi çok isterdim Tavan resmini de attım mutlaka bakmalısınız Mimari Yapısı temizliği mistik yapısı kendine hayran bırakıyor Diyarbakır’da en çok hoşuma giden yer oldu"
"Gerçekten mimarisi ile mükemmel bir camii. Diyarbakır da bu şekilde bir tarihi cami şehrin ve sur bölgesinin havasını çok değiştirmiş. Ramazan ayında çok maneviyatlı bir ortam oluyor. İnsanlar o tarihin kokusunu içine çekerek bir huşu ile namazlarını kılıyorlar.. Rabbim dularınızı kabul eylesin.."
"Giriş ücretli değil içeride namaz kılabilirsiniz. Çok temiz bir camii bakımlı özenli bir camii. Büyük ve kütüphanesi gördüğüm en özenli kütüphanelerden biri küçük bir kütüphane daha doğrusu gezilmeye izin verilen kısmı ufak. Mimari yapısı, sütun işlemeleri, renkler cami yapımında kullanılan taş çeşitleri ve ahşap bir cümbüş gün batımında güneşin sıcağının ısıttığı gri taşlar bambaşka bir seyir zevki sunuyor. Bence herkesin bir süre oturup ta seyretmesi gereken ve her bakışta farklı detaylatın güzelliğine kapılacağı bir deneyim yaşamalı."
"M.S. 639 yılında Martoma Kilisesinin Camiiye çevrilmesiyle oluşturulmuştur. Diyarbakıra geldiyseniz Ulu Cami‘yi görmeniz gerekiyor. İslam aleminin 5. Harem-i Şerifi olarak kabul ediliyor. Ayrıca Camide sibernetiğin babası olarak kabul edilen ünlü bilgin El Cezeri'nin yaptığı güneş saati bulunuyor. Camiye girişte giyim kuşam anlamında bir uyarı yazısı var, bunlara dikkat etmemiz gerekiyor. Çoğu yerde böyle uyarılar yoktu burada olması beni mutlu etti, çünkü aktif olarak kullanılan bir ibadethane."
"İslam aleminin 5. Harem-i Şerif'i dir....İslam döneminin ünlü Şam Emeviye Cami'nin Anadolu'ya Ulu Cami, avlu cephelerinde farklı dönemlere ait mimari bezemeler, kabartma,yazıtlar ve sosyal donatıları vs. görebilirsiniz."